Noel: İsa Mesih'in doğumu

Farkında olsanız da olmasanız da, her yıl İsa Mesih'in hayatını düşünmek için duraklıyorsunuz. Özellikle Noel'de! Noel dünyanın Batı kesiminde asla atlanmaz. Yıllar geçtikçe, Noel'in ardındaki hikaye biraz sulandırıldı ve karıştırıldı. Aslında hepimiz bunun hediyelerle veya Noel Baba ile ilgili olmadığını biliyoruz. Bu yüzden Noel karanlık günlerde rahatlık, sıcaklık, sevgi, vermek ve ailenin önemi ile ilgili hale geldi.

Ancak başlangıçta Noel 'Enkarnasyon' ile ilgiliydi. Bu, Tanrı'nın insan olması anlamına gelir. Özellikle İsa'nın bu kırık dünyaya bir bebek olarak gelmesi. Tıpkı diğer bebekler gibi, ama yine de tamamen farklı.

Yüzyıllar sonra hala İsa'nın doğumunu kutluyor olmamız gerçeğini göz önünde bulundurduğumuzda, İsa'nın hayatının diğerlerinden farklı olduğunu söylemek adil olur. Peki bu olay tam olarak nasıl gerçekleşti? Kimler oradaydı? Neden bugün hala İsa’nın doğumunu kutluyoruz?

Noel, İsa Mesih'in doğumuyla ilgilidir. İsrail'in Beytlehem kentindeki bir ahırda geçen bir hikaye. Bu ahırda hamile Meryem, uzun bir yolculuğun ardından kocası Yusuf'la geceyi geçirir. Bu gece çocuğu İsa'yı doğurur.

Muhtemelen o doğum sahnesini görmüşsünüzdür; tahta bir kutunun içinde bir bebeğin olduğu küçük bir kulübe. Etrafında bebeğe hayranlıkla bakan insanlar var.

Doğum sahnesinin merkezinde bebek İsa vardır. Noel, İsa adlı bu çocuğun doğumuyla ilgilidir. O’nun yanında babası Yusuf ve annesi Meryem vardır. Hikaye İsa'nın bir ahırda doğduğunu ortaya koyduğu için orada hayvanlar da vardır. Ayrıca bölgedeki çobanlar ve Doğu'dan 'Bilge Adamlar' veya 'Magi'ler de oradaydı. Bir melek genellikle havada süzülürken tasvir edilir. Tüm bu figürler gerçek Noel hikayesinde önemli bir rol oynamıştır. Gelin onları tek tek tanıyalım.

Bebek İsa, tüm kutlamanın etrafında döndüğü kişidir. İsa özel bir çocuktur. O’nun hakkında ne düşünürseniz düşünün, doğumu dünyayı sonsuza dek değiştirdi. Bu küçük çocuğu diğer bebeklerden farklı kılan neydi? Tanrı'nın Kutsal Ruhu tarafından Meryem’in rahmine yerleştirilmişti. Hem tam insan hem de tam Tanrı olarak doğan tek kişidir. Bu yüzden İsa'ya Tanrı'nın Oğlu da denir!

Bu yüzden bu bebeğin doğumu 2000 yıldan fazla bir süre sonra hala kutlanıyor!

Meryem, çok sıradan Nasıralı bir kızdı. Yusuf'la nişanlıydı. Yaklaşık 16 yaşında olmalıydı. Bizim zamanımızda bu kulağa çok genç gelebilir, ama o zamanlar kızların bu yaşlarda evlenmesi yaygındı. Meryem'i ziyaret eden bir melek, kendisine özel bir çocuk beklediğini ve adını İsa koyması gerektiğini söyledi. Meryem bakire olduğu için şok olmuştu. Meleğe, "Bu nasıl olabilir?" diye sordu. Melek ona Tanrı'nın, ruhu aracılığıyla hamile kalmasını sağlayacağına dair güvence verdi! Böylece Meryem bu özel görevi benimsedi.

Meryem'den öğrenebileceğimiz güzel şeylerden biri de, kafa karıştırıcı ve acı verici olsa bile Tanrı'nın planını benimsemektir. Meryem alçakgönüllü ve itaatkardı. Bu yüzden sonsuza dek kutsandı!

Yusuf, Meryem'in hamile olduğunu öğrendiğinde onunla nişanlıydı. Hiç birlikte olmadıkları için bebek ondan olamazdı. Ne kadar öfkeli ve hayal kırıklığına uğramış olmalıydı! Onu sessizce terk etme planları yaptı.

Ama sonra Yusuf’un gördüğü bir rüyada, bir melek ona Meryem'in hiçbir yanlış yapmadığını, Meryem'in Tanrı'nın Ruh’u aracılığıyla hamile kaldığını söyledi! Ayrıca çocuğun dünyanın kurtarıcısı olacağını da söyledi. Yusuf için çok zor olsa da, bu rüya onun için her şeyi değiştirdi. İsa'nın babası olmaya karar verdi.

Yusuf bu hikayede Tanrı'nın ona önemli şeyler söylediği başka rüyalar da gördü. Bu rüyalar hakkında daha sonra daha fazlasını okuyacaksınız.

Çobanlar, İsa doğduğunda ziyarete gelen ilk kişilerdi. İsa'nın doğduğu gece, kırlarda oldukları sırada onlara bir melek göründü. Onlara bu özel çocuktan bahsetti. Onlar da meleklerin kendilerine gösterdiği yere koştular.

O günlerde çobanlar toplumda düşük statüde kabul edilirdi. Çok da arzu edilen bir iş yapmıyorlardı. Çobanlar genellikle kaba tiplerdi. Bu, bebek İsa'yı ziyaret etmeleri söylenen ilk kişilerin onlar olması gerçeğini oldukça özel kılıyor. Bu bize Tanrı'nın aslında toplumun kenarında olan insanlarla nasıl ilgilendiğini gösteriyor.

Bir ilahinin sözlerinde de  söylediği gibi, "Biz Doğu'dan üç kral...". Aslında üç kişilik bir grup olduklarına dair İncil'de hiçbir kayıt yok. Bazen büyücüler veya bilge adamlar olarak tanımlanıyorlar. Kesin olan bir şey var ki, Doğu'dan geldiler. Astronomiyle uğraştıklarını biliyoruz. Yıldızlara dayanarak tahminlerde bulundular.

Yeni bir özel yıldız belirdiğinde, tam da göğe bakmakla meşgul olduklarını biliyoruz. Bu yıldızın yeni bir kralın gelişi anlamına geldiğini yorumladılar. Bir yolculuğa çıktılar ve yıldızı İsrail'e kadar takip ettiler. Önce ülkenin kralı Hirodes'i ziyaret ettiler. O, bu konuda hakkında hiçbir şey bilmiyordu. Bu yüzden aramalarına devam ettiler ve sonunda Beytlehem’deki ahıra vardılar. Üç hediye getirdiler; altın, tütsü ve mür. Üç kişi oldukları fikri buradan geliyor.

İlginç bir ayrıntı da şudur ki, her ne kadar çobanları ve bilge adamları doğum sahnesinde bir arada görseniz de, aslında bilge adamlar İsa'nın doğumundan 2 yıl sonra ortaya gitmişlerdi. Yani çobanlar çoktan İsa’yı ziyarete gitmişti ve umarım o noktada bu küçük kutsal aile, bir ahırdan daha iyi bir konaklama imkanına sahipti!

Ahırın üzerinde genellikle parlayan bir yıldız vardır. Yıldız, Noel sırasında önemli bir rol oynar. Hatta onun genellikle ağacın tepesinde parladığını görürüz. Yıldız, Bilge Adamlara İsa'nın doğacağı yeri gösterdi. Yeni bir yıldız, yeni bir kralın doğumunu temsil ediyordu. Yıldız, o zamanlar yeni ve daha umutlu bir zamanının işareti olarak da görülüyordu. Astronomi, artık Hristiyanlıkta neredeyse hiçbir rol oynamıyor, ancak görünüşe göre o günlerde insanlar işaretler için genellikle yıldızlara bakıyorlardı.

Bu Noel yıldızı gerçekten var mıydı? Astronomların hemen hepsi hemfikir: evet! Çinli astronomlar da o sıralarda özel bir yıldız gördüklerini bildirdiler. Bu insanların tam olarak ne gördükleri hala belirsiz. Bir süpernova, Venüs ve Jüpiter gezegenleri veya Halley kuyruklu yıldızı hizalandı. Ayrıca neden, tam o anda görülen parlak yeni bir yıldız kaydedilmiştir?

Melek, Noel hikayesi boyunca tekrar tekrar karşımıza çıkan bir figürdür. Meryem, Cebrail adında bir melek tarafından ziyaret edildi ve ona hamile kalacağını söyledi. Aynı melek, İncil'de başka insanlara da göründü. Yusuf, bir meleğin onunla konuştuğu birden fazla rüya gördü. Sonra elbette çobanlar meleklerden bir kurtarıcının doğduğunu duydular.

Kutsal Kitap’taki meleklerin, genellikle dekorda, güzel, eterik kadınlar olarak veya tombul melekler olarak tasvir edildiği gibi gibi olmadığını bilmek güzeldir. İnsanların meleklerle karşılaştığını okuduğumuz çoğu durumda meleğin söylediği ilk şey, "Korkmayın"dır. Bunun nedeni, görünüşlerinin korkutucu olmasıdır! Heybetli, uzun boylu, bronz tenli ve ışık saçan olduklarını okuruz.

Tipik olan bu doğum sahnesi, bir dizi hayvan içeriyordu Aniden ahırlarını Yusuf, Meryem ve İsa ile paylaşmak zorunda kalan hayvanlarla başlayalım. Orada hangi hayvanların olduğunu bilmiyoruz, ancak İsa'nın bir ahırda doğduğunu ve bir yemlikte yattığını biliyoruz. Bu nedenle, öküz veya keçi gibi o döneme özgü çeşitli hayvanların orada olduğu varsayılıyor. Meryem'in hamile olduğu dönemde Beytlehem’e gitmek için bindiği eşek de muhtemelen oradaydı.

Çobanlar güttükleri koyunları getirmiş olmalılar, Doğu'dan gelen bilge adamlar develere biniyordu. Bunlar o günlerde uzun bir yolculuk için kullanılan ulaşım araçlarıydı. Bu hayvanların hepsinin gerçekten o ahırda olup olmadığını bilmiyoruz. Açıkçası, bunun bir ahır olduğundan da emin değiliz. İncil bize sadece İsa'nın bir yemlikte yattığını söyler. Bu nedenle, hayvanların arasında bir yerde olması gerektiği varsayılır.

İsa, İsrail topraklarındaki Beytlehem’de, eski bir ahırda veya mağarada doğdu. Yusuf ve Meryem yaklaşık 140 kilometre uzaklıktaki Nasıra'da yaşıyordu. Bu şehre varmak için yaklaşık bir hafta yürümek zorundaydılar. Meryem'in zaten hamileliğinin son döneminde olduğunu unutmayın.

Bir bebek tatili veya şehir gezisi için Beytlehem’e seyahat etmiyorlardı. İmparatorun emriyle o zamanki nüfus siciline kayıt yaptırmaları gerekiyordu. Bu sadece ailelerinin aslen geldiği yerde izin veriliyordu. Bu emir tüm ülkeyi kapsadığı için şehir misafirlerle doluydu ve tüm hanlar dolup taşıyordu. Yusuf ve Meryem'in dinlenebileceği hiçbir yer yoktu.

Sonunda biri onlara, hayvanların arasında, bir ahırda uyuyabilecekleri bir yer teklif etti. Tarihsel olarak Meryem'in bebek İsa'yı doğurduğu yer burasıydı. Böylece İsa beze sarıldı ve hayvanlara ait olan bir yemliğe yerleştirildi.

Takvimimiz İsa'nın 2020 yıldan daha önce gerçekleşen doğumuna dayanmaktadır. Tam yıl bilinmiyor ancak doğum tarihinin bizim dönemimizden dört yıl önce olması muhtemeldir. Hikayede çobanlar yer alıyor, ancak Aralık ayı koyunlara bakan bir çobanlar için çok soğuktur.

Bu, İsa'nın muhtemelen Mart veya Nisan ayında doğduğu anlamına gelir.  Muhtemelen Romalılar 25 Aralık'ta Kış Ortası Festivali'ni kutladıkları için Aralık ayı daha sonra seçildi. İlk Hıristiyanlar, İsa'nın doğumunu kutlamak için o tatil anını kullanmaya karar verdiler.

Bu belki de en önemli sorudur. Çünkü gerçenten de harika, heyecan verici ve hatta belki de romantik olan bir Noel hikayesiyle karşı karşıyayız. Yusuf ve Meryem arasındaki aşk, sevimli küçük bebek İsa ve çobanların ve bilge adamların gelişi gibi mucizevi olaylar var. 

Çok uzun zaman önce yaşandığına göre, bu hikayenin gerçek olduğundan emin olabilir miyiz?

Cevap evet! Evet, çünkü hikaye Kutsal Kitap’ta doğru bir şekilde yazılmıştır.

Hristiyanlar için Kutsal Kitap, dünyadaki en önemli kitaptır. İki bölümden oluşur ve aslında bir kitap koleksiyonudur. İlk bölüme Eski Ahit denir. Bu, Yahudilik tarihi, İsrail topraklarında geçen olaylar ve dünyanın yaratılışı hakkında birçok şey içerir. Eski Ahit'te, bir gün bir kurtarıcının geleceği söylenir. Birçok kehanet içerir. Yahudi Mesih’inin nasıl ve nerede doğacağına dair birçok kehanet vardı ve İsa bunların hepsini yerine getirdi!

İkinci bölüm Yeni Ahit olarak adlandırılır. İsa'nın takipçileri ve ölümünden sonra hayatının hikayelerini yazan kişiler tarafından yazılmış kitaplardan oluşan bir koleksiyondur. Noel hikayesini iki farklı yazar yazmıştır, Matta ve Luka. Matta, İsa'yı şahsen tanıyordu ve O’nun yakın bir arkadaşıydı. Ölümünden kısa bir süre sonra O’nun hayatıyle ilgili hikayeleri toplamaya ve bunları belgelemeye başladılar. Yeni Ahit'teki diğer kitaplar, bir Hıristiyan olarak nasıl yaşanacağı ve geleceğin nasıl görüneceği hakkındadır.

Doğum sahnesinde önemli bir Noel figürü eksik görünüyor; Noel Baba! Bunun nedeni, Noel Baba'nın orijinal Noel hikayesiyle hiçbir ilgisi olmamasıdır. Aslında Noel Baba hikayesinin kökenini Hollanda'da bulur. Noel Baba, tahmin etmiş olabileceğiniz gibi Sinterklaas'ın bir çeşididir. Hollandalı göçmenler bu geleneği Amerika'ya götürdüler ve bu, Noel'de hediye verme gibi Alman gelenekleriyle harmanlandı.

Ayrıca, Noel ağacının da aslında Noel'in kendisiyle hiçbir ilgisi yoktur. Aralık ayında bir ağaç kurma ve onu süsleme uygulaması, kökenini eski Cermen festivallerine dayandırır. Uzun bir süre Noel ağacı, Noel ile hiçbir ilgisi olmadığı için Hristiyanlar tarafından bile yasaklanmıştı.

Şimdi tüm figürleri tartıştığımıza göre, İsa'nın doğum sahnesini yeniden canlandırma fikrinin nereden geldiğini merak ediyor olabilirsiniz. Bu doğum sahnesinden ilk kez bahsedilmesi, İsa'nın doğumundan çok sonra, 1223'te olmuştur. O dönemde önemli bir din adamı olan Assisi'li Francis, ilk olarak İtalya'daki bir kasabada canlı bir doğum sahnesi kurdu.

Ondan önce, bazen Noel sırasında bir beşik kurulurdu. Ancak Noel hikayesini bu şekilde yeniden canlandırmak daha önce yapılmamıştı. Assisi'li Francis insanlara hikayenin insani tarafıyla ilgili daha fazla şey öğretmek istedi. Köylü bir kadın ve bir adam Yusuf’u ve Meryem'i canlandırdı. Seyircilerin İsa’nın gösterdiği ağırbaşlılık ve alçakgönüllülükten ilham alacağını umuyordu.

İnsanlar sahneyi o kadar özel buldular ki hikayeyi ve Noel'in ardındaki fikri hatırlamak için evlerinde tekrarlamaya başladılar.

Geriye kalan büyük soru ise şu: İnsanlar binlerce yıl sonra bugün, neden hala Noel'i kutluyor? Hristiyanlar için inançlarındaki en önemli figür İsa Mesih’dir. Doğumu sevinçli bir olaydır. İsa'nın Tanrı'nın Oğlu olduğuna ve Tanrı'nın O’nu yeryüzüne, insanları ne kadar sevdiğini göstermek için gönderdiğine inanırlar. Birçok ayrıntı vardır, ama önemli olan Noel'in ardındaki mesajdır. Her zaman çok uzakta görünen Tanrı, şimdi küçük, savunmasız bir bebektir ve

"adını İmmanuel koyacaklar"

İmmanuel, Tanrı bizimle demektir." Matta 1:23

Tanrı daha önce hiç bu kadar yakın olmamıştı. Noel, umut ve sevginin bir kutlamasıdır. İsa, isminin anlamını yerine getirmek için geldi, "Tanrı Kurtarır".

Noel sadece bir başlangıçtır. Hristiyan takvimindeki ilk bayramdır. Bunu Paskalya, Yükseliş ve Pentikost gibi diğer önemli bayramlar takip eder. Bebek İsa daha başka birçok şey yaptığı için, doğumu O’nun sadece gelişiydi. Net bir misyonu olan olgun bir adam olarak büyüdü. Sonunda ölümüyle gerçekleştirmesi gereken bir misyon. Ama bu bambaşka bir hikaye!